ฟังดูอาจจะยังงงกับความ หมายภาษาไทย (ที่ผมเขียนเอาเอง) แต่ความหมายของมันคืออย่างนั้นจริงๆ เพราะผู้สร้างภาพยนตร์ไม่อาจรอวันคืนที่แดดออกฝนพรำหรือหิมะตกได้ ความคิดที่จะควบคุมธรรมชาติจึงเป็นหนึ่งในการสร้างภาพมายาที่ผู้สร้างหนัง พยายามจะทำ นอกจากนั้น เหตุอันตรายทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นไฟไหม้ โดนยิง หรือแม้แต่ระเบิด ก็คงไม่มีใครอยากใช้ของจริง งานด้าน Physical Effect จึงเกิดขึ้นเพื่อทำหน้าที่ "จำลองเอกลักษณ์รรมชาติ" แบ่งแยกย่อยได้หลายส่วนคือ
ฝน
หิมะ
ลม
คลื่น
ควัน
กระจก/แก้ว
ไฟจากอาวุธปืน
วัตถุที่ถูกทำลายจากอาวุธ
ระเบิด
ยานพาหนะเสียการทรงตัว
และ ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการกระทำของสิ่งใดๆที่ไม่มีร่วมในฉากในขณะถ่ายทำ (Element Effect)
ขอพูดรวมๆแบบไม่เฉพาะเจาะจงนะครับ เพราะมันค่อนข้างเยอะ เดี๋ยวจะยาว
งานPhysical Effect แบ่งกว้างๆได้2แบบคือ เลียนแบบอากาศธรรมชาติ(Nature) และการเลียนแบบการทำลาย(Blast) ซึ่งสามารถทำได้ทั้งจากการสร้างจากบุคคลหรือสร้างในขั้นตอนPost Production กล่าวคือ เมื่อเราต้องการหิมะ เราสามารถทำหิมะได้ในเซ็ทขณะถ่ายทำ หรือไปทำด้วยCGI หรือใช้ประกอบกันทั้งสองส่วน
อย่าง ภาพยนตร์เรื่อง แฮรี่พอทเตอร์ ที่ตรอกไดแอกอนร้านหม้อใหญ่รั่ว ได้มีการเซ็ทหิมะไว้ในฉากปริมาณหนึ่ง ก่อนไปเพิ่มส่วนหิมะที่โปรยปรายด้วยCGI เป็นการผสมสองส่วนของเทคนิดเพื่อความสมบูรณ์
การ ทำฝน เป็นหนึ่งในงาน Physical Effect ที่ใช่มากที่สุด แต่ก็มีรูปแบบที่หลากหลาย เพราะฝนตกได้หลายลักษณะ ตั้งแต่ปรอยๆจนถึงพายุ เทคนิคของงานจึงแตกต่างกันไป ตั้งแต่การปล่อยให้หยดผ่านตระแกรง สายยางฉีด จนถึงใช้รถน้ำขนาดใหญ่ และสิ่งที่สำคัญกับฝนที่จะสร้างให้มันมีชีวิตมากขึ้นก็คือลม
การ สร้างลมก็มีรูปแบบที่หลากหลายเช่นกัน ตั้งแต่การทำลมด้วยไดรเป่าผม จนถึงพัดลมยักษ์ หรือเครื่องบินเจทอย่างในเรื่องTwisterเขาใช้เคื่องโบอิ้ง747 ในฉากพายุ
ย้อนกลับเข้ามาประวัติศาสตร์กันหน่อยนะครับ คนแรกๆที่สร้างงานPhysical Effect บนแผ่นฟิล์ม คือmack sennettและ Buster Keaton
ซึ่งทั้งคู่คืนักแสดงตลกที่เรียกขานกันว่า slapstick comedy หรือตลกหกคะเมนนั่นเอง
ลองดูงานของBuster Keatonนะครับ จะเห็นงานทั้งฝนทั้งพายุของเขา
ควัน : โบราณว่า ไม่มีควันใดไม่เกิดจากไฟ แต่สำหรับงานหนังแล้วควันจากไฟ อันตรายเกินไปที่จะใช้ในการถ่ายทำจริง ผู้สร้างจึงพยายามสร้างควันปลอมขึ้นมา โดยมีสามลักษณะคือ ควัน(ไฟ) หมอก และ ไอน้ำ ซึ่งไอน้ำ สามรถทำได้จากน้ำร้อน หมอกก็นิยมใช้น้ำแข็งแห้ง ซึ่งให้ความปลอดภัยแก่นักแสดงและทีมงานได้พอสมควร แต่ควันไฟนั้นจำเป็นต้องใช้วัตถุดิบอื่น
แรกเริ่มผู้สร้างหนัง ใช้ระเบิดควันที่ใช้ในการแสดงเครื่องบินผาดโผน(คงพอนึกภาพออกนะครับ)ในการ สร้างควันในฉาก มันให้ปริมาณควันที่หนาและได้พื้นที่กว้าง แต่ด้วยที่มันทำจากสารเคมี ควันจึงมีพิษเกินกว่าจะใช่ร่วมกับนักแสดง การพัฒนา smoke machine จึงเกิดขึ้นจากหลักการว่าน้ำมันก่อนสันดาบจะเกิดควัน ยกตัวอย่างว่าถ้าเราเอาน้ำมันตั้งเตาไว้นานๆ ควันของน้ำมันจะพวยพุ่งออกมาก่อนที่น้ำมันจะมีอุณหภูมิถึงจุดวาบไฟ เครื่องสร้างควันนี้จึงใช้หลักกราเดียวกัน คือป้อนความร้อนเข้าไปบนแผ่นโลหะจนได้อุณหภูมิสูงพอจึงพ่นละอองน้ำมันลงไป น้ำมันจะสร้างควันขึ้นมา
หลายปีต่อมาการใช้น้ำมันสร้างควันเป็นที่ นิยม แต่มันยังคงไม่ปลอดภัยพอสำหรับนักแสดงและทีมงาน น้ำมันแร่จึงเข้ามาทดแทนน้ำมันพืชชนิดอื่น เพราะปลอดภัยมากกว่า ที่ขอละเอียนกับสโมคหน่อยเพราะเห็นเป็นเรื่องใกล้ตัวพวกเรา เชื่อว่าคงไม่มีคนทำหนังคนไหนไม่เคยสูดกลิ่นสโม้คที่เหม็นติดจมูก แต่มั่นใจได้ว่าปลอดภัยดี
อีกเทคนิคที่หลายคนคงเจอบ่อยคือ น้ำแข็งแห้ง ผมขออธิบายสั้นๆละกันนะครับ น้ำแข็งแห้งคือกาซคาบอนไอออกไซด์ ที่ถูกอัดด้วยความดันจนเป็นของเหลว ก่อนถูกแช่ด้วยความเย็นยิ่งยวด และฉีดออกมาจากแท็งค์บรรจุ ด้วยหลักการว่าก๊าซหรือของเหลวถ้าถูกอัดจะเกิดความร้อนแต่ถ่าปล่อยให้ขยาย ตัวอย่างรวดเร็วจะกลายเป็นความเย็น หลักกรานี้ถูกใช้ในเครื่องทำความเย็น รวมถึงน้ำแข็งแห้งด้วย เพราะเมื่อกาซคาบอนไดออกไซด์ที่ถูกแช่เย็นจัดถูกพ่นออกมาก็ยิ่งเย็นเข้าไป อีกจนจับกันเป็นก้อนน้ำแข็ง และคาบอนไดออกไซด์ขยายตัวได้ดีในอุณหภูมิสูง การสร้างควันจากน้ำแข็งแห้งจึงใช้วิธีต้มมันในน้ำร้อนซึ่งจะให้ควันมหาศาล แต่ควันมันมีน้ำหนักสูงกว่าอากาศ จึงนิยมทำควันน้ำแข็งแห้งแทนหมอกหนาๆที่คลุมพื้นที่มากกว่า
BREAKAWAY EFFECTS หรือการจำลองวัตถุแตก ทั้งแก้วโต๊ะ กำแพงที่แตก ล้วนต้องใช้การสร้างจำลองวัตถุเพื่อทำการทำลายมันในฉากหนัง อย่างการสร้างกระจกแก้วในหนังนั้นไม่ได้มีแค่น้ำตาล มีทังไขมันสัตว์ เรซิ่น หรือแม้แต่การใช้กระจกจริงที่ผ่าพร้อมแตกเอาไว้ ซึ่งปัจจุบันหลายคนก็เลือกใช้กระจกCGมันเสียเลยก็มี ด้านนี้จะไม่ลงลึกนะครับหากใครอยากรู้เพิ่มเติมถามกันได้นะครับ
การ ยิงปืนถือเป็นอีกอย่างหนึ่งที่เราต้องสร้างการเลียนแบบไฟปืนและผลกระทบของ มัน แต่ในสมัยก่อนเชื่อไหมครับ เขาเล่นเอาปืนจริงกระสุนจริงยิงกันเพียวๆเลย เพียงแต่ไม่หันไปซัดในทิศที่มีคนจริงๆเท่านั้น แน่นอนว่านั่นไม่ปลอดภัยอย่างมากสำหรับการถ่ายทำ การคิดพัฒนาปืนและเครื่องกระสุนสำหรับถ่านทำภาพยนตร์เลยเป็นเรื่องสำคัญเท่า ชีวิต
The Great Train Robbery(1903) ของ Edwin S. Porter หนังที่สาดกระสุนจริงใส่กัน จนถือว่าเป็นหนังที่มีความรุนแรงมากในยุคนั้น ถ้าได้ดูหนังเต็ม จะเห็นว่ามีเทคนิคแมทภาพด้วยเทคนิคฉายภาพด้านหลังในหนังด้วย
กระสุน ไร้หัวถูกนำมาใช้กับหนังในทันทีโดยปืนบางชนิดอย่างลูกโม่ สามารถใช้กับกระสุนไร้หัวได้ทันที แต่กับปืนที่มีระบบปฎิบัติการที่ซับซ้อน อย่างโรเทชั่นบีทล็อค หรือระบบขัดกลอนด้วยแก๊ซ จำเป็นต้องทำการปรับแต่งปืนเพื่อให้ใช้งานได้เหมือนปืนจริงๆ และจำเป็นต้องถอดเครื่องมือบางอย่างในปืนออกแล้วทดแทนด้วยสิ่งอื่น อย่างเช่นปลอกลดแสงที่ใชในปืนไรเฟิลนั้นมีหน้าที่ตามชื่อของมัน คือลดแสงจากไฟปืน เพื่อไม่ให้ศัตรูรู้ตำแหน่งที่ปืนยิงออกมา แต่สำหรับหนังมันถูกเปลี่ยนเป้นท่อที่ดูภายนอกเหมือนปลอกลดแสง แต่มันทำหน้าที่นั้นไม่ได้เลย เพราะคนดูอยากเห็นไฟที่ปากกระบอก จะได้รู้ว่ามันถูกยิงมาจริงๆ
ด้วยความที่หนังชอบให้มีแสงที่ ปลายกระบอกปืนใหญ่ๆ เพื่อความสะใจตามแบบหนังแอคชั่น ปืนแก๊สก็เป็นอีกชนิดหนึ่งที่ถูกนำมาใช้ มันให้ไฟที่ใหญ่มาก แต่ไม่ค่อนนิยมในปืนขนาดเล็ก เพราะบรรจุแก๊ซได้ไม่มาก จึงยิงได้จำกัด หากใครได้ดูเบื้องหลัง True Lies ที่ผมโพสไว้กระทู้ที่แล้ว จะเห็นปืนกลที่ยิงมาจากเครื่องบินแฮริเออร์ นั่นคือปืนแก๊ซ มันนิยมนำมาใช้กับปืนกลขนาดใหญ่เพราะให้ไฟที่ใหญ่และสะดวกในการบรรจุแก๊ซ ปริมาณมาก
ปัจจุบันเทคนิคCGIพัฒนาขึ้นมากจนเราสามรถดีไซน์ได้ ทุกอย่างของไฟปืน ไม่ว่าขนาด หรือรูปร่างของมัน ถ้าใครเคยดู Equilibrium (หนังที่มีชื่อไทยที่ปวดตับมาก) ในหนังเรื่องนี้มีการใช้CGIในการสร้างไฟปืนที่แปลกตาออกไปตามแบบหนังอนาคต ส่วนตัวแล้วผมชอบทีเดียว (ยกเว้นชื่อไทย..ย้ำ)
PYROTECHNICS
นักสร้างภาพยนตร์ประดิษย์ไฟและการระเบิดเพื่อสร้างภาพที่น่าทึ่งให้กับผู้ชมโดยไม่สร้างอันตรายให้กับนักแสดงและทีมงาน ซึ่งให้ไฟลูกใหญ่ดูน่าตกใจแต่ไม่อันตรายอย่างที่เห็น ส่วนรายละเอียดเรื่องส่วนผสมคงต้องปิดเป็นความลับของคนทำงาน (เอาเป็นว่ามีโพแตสเซียมในเตรด กับดินดำละกันนะครับ)
ข้ามมาที่เรื่องการทำให้รถคว่ำด้วย Physical Effect นั้นเราเรียกกันว่าปืนใหญ่ (CANNON CAR) คือการดันให้รถควำ่ด้วยดินระเบิด ถ้าใครสังเกตุหนังดีๆ จะเห็นหลายครั้งที่รถคว่ำโดยไม่มีแรมป์ แต่มีควันหรือระเบิดใต้รถ นั่นคืCANNON CAR
จากคลิปและโมเดลด้านบนคงเข้าใจได้ง่ายขึ้น ผมขอข้ามเรื่องประวัติศาสตร์ไปเลยนะครับ
ส่วนที่เหลือของงานคือไฟ ซึ่งเป็นเรื่องที่ควบคุมไม่ได้ในความเป็นจริง แต่สำหรับหนังที่ต้องถ่ายซ้ำไปซ้ำมา มันต้องควบคุมได้ ซึ่งฉากที่ใหม้ไฟมักถูกสร้างเพื่อให้ถูกเผาในครั้งเดียวในยุคแรก แต่หลังจากนั้นก็มีการใช้แก๊ซพ่นไฟผ่านท่อโดยไม่ทำลายฉากมาแทน และแน่นอนที่สุดทุกวันนี้เรามีCGIที่ทำให้งานปลอดภัยยิ่งขึ้น(เรื่องนี้ก็ขอข้าปะวติศาสตร์ไปนะครับเดี๋ยวเบื่อ ใครอยากรู้ลองเสิร์จหาCliff Richardson ดูนะครับ)
และมาจบสุดท้ายกันที่งาน Element Effect คือการสร้างผลกระทบจากสิ่งใดๆที่ไม่มีในฉาก
Roger rabbit น่าจะชัดเจนเรื่องElement Effectมากที่สุด เพราะในขณะที่ถ่ายผู้สร้างต้องจำลองผลกระทบต่างๆที่น่าจะเกิดขึ้นเมื่อเราได้ใส่ตัวกระต่ายลงไป งานElement Effect นั้นจึงหมายรวมทุกอย่างใน Physical Effect แต่ถูกสร้างเพื่อการเอามาประกอบกันในงานPostเพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ ไม่ว่าPhysical Effectจะสร้างจากของจริง(ถ่ายแมท) หรือเขียนด้วยCGI ก็ตาม
คงจบอย่างย่นย่อเท่านี้ครับ เกรงใจคนอ่าน ไม่อยากใส่วิชาการเกินไปกลัวเบื่อ ชอบไม่ชอบบทความผมยังไง แนะนำได้นะครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น